چرا خدا به همه رزق وروزی زیاد نمی ده!
وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ وَ لکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبیرٌ بَصیرٌ 27شوری
»
هر گاه خداوند روزی را برای بندگانش وسعت بخشد ، در زمین طغیان و ستم می کنند از این رو بمقداری که می خواهد ( و مصلحت می داند ) نازل می کند ، که نسبت به بندگانش آگاه و بیناست!27 شوری
»
(و لو بسط الله الرزق لعباده لبغوا فی الارض و لکن ینزل بقدر ما یشاءانه بعباده خبیر بصیر): (و اگر خدا روزی را بر همه بندگانش فراخ می کرد، در زمین طغیان می کردند، اما به اندازه ای که بخواهد نازل می نماید، همانا او نسبت به بندگانش آگاه و بیناست ) (قدر) به معنای کمیت و حجم هر چیزی است ، می فرماید اگر خدا روزی را برای بندگانش گشایش می داد، هر آینه در زمین ظلم و طغیان می کردند، چون طبیعت مال اینگونه است که وقتی زیاد باشد طغیان و استکبار می آورد. همچنانکه فرمود (ان الانسان لیطغی ان رآه استغنی (28) انسان وقتی که خود را بی نیاز ببیند طغیان می کند) پس خدا هر چه را بخواهد با کمیت و اندازه معین نازل می کند، یعنی رزق را به اندازه نازل می نماید و به هر کس به مقدار معین روزی می دهد و چون او به حال بندگان خودآگاه و بیناست و می داند که هر یک از بندگانش استحقاق چه مقدار رزق را دارد و چه مقدار از بی نیازی یا فقر مفید به حال اوست ، همان مقدار را به او اعطاء می کند. پس صلاح حال مردم در اندازه روزیشان دخالت دارد و این امر با گشایشی که خداوند به بعضی ثروتمندان مثل قارون و امثال او می دهد و آنها دست به طغیان می زنند، منافات ندارد، چون خداوند با آنها مطابق سنت آزمایش و امتحان رفتار نموده و آنها رااستدراج کرده و به آنها مهلت داده است . نکته دیگر اینکه روزی دادن فقط در باب رزق مادی نیست بلکه شامل معارف وشرایع و روزی معنوی نیز می شود و خداوند در آن باب نیز به حسب حال افراد و به مقتضای صلاح ایشان به آنها روزی می دهد. در حدیث قدسی (29) رسولخدا از جبرئیل از قول خدای متعال نقل نموده که فرمود: بعضی از بندگان من جز مریض بودن به صلاحشان نیست و اگر سالم شوند فاسد می گردند و بعضی از بندگان جز سلامتی آنها رابه صلاح نمی آورد و اگر آنها را مریض کنم ، فاسد می شوند و بعضی از بندگان من ، جزتوانگری اصلاحشان نمی کند و اگر من آنها را فقیر کنم ، فاسد می شوند و بعضی دیگر راجز به فقر به اصلاح نمی آورد و اگر من آنها را توانگر کنم به فساد می گرایند، آری من امر بندگانم را تدبیر می کنم ، چون به حال دلهای آنان آشنایم .