آنچه قرآن از وصف ذوالقرنین آورده است با این کوروش پادشاه ایران تطبیق می شود، زیرا اگر ذوالقرنین مذکور در قرآن مردی مؤمن به خداوند و به دین توحید بوده است، کورش نیز بوده است و اگر او پادشاهی عادل و رعیتپرور و دارای سیره رفق و رأفت و احسان بوده این نیز بوده است و اگر او نسبت به ستمگران و دشمنان مردی سیاستمدار بوده این نیز بوده است و اگر خداوند به او از هر چیزی سببی داده به این نیز داده است و اگر میان دین و عقل و فضائل اخلاقی وعده و عده و ثروت و شوکت و انقیاد اسباب برای او جمع کرده برای این نیز جمع‌کرده بود. و همانطور که قرآن کریم فرموده است کورش نیز سفری به سوی مغرب کرده است حتی بر لیدیا و پیرامون آن نیز مستولی شده است و بار دیگر به سوی مشرق سفر کرده است تا به مطلع آفتاب برسید و در آنجا مردمی دید صحرانشین و وحشی که در بیابآن ها زندگیمی کردند و نیز همین کورش سدی بناکرده است که به طوری که شواهد نشانمی دهد سد بناشده در تنگه داریال میان کوههای قفقاز و نزدیکی‌های شهر تفلیس است. این اجمال آن چیزی است که مولانا ابوالکلام‌آزاد گفته است. و همانطور که قرآن کریم فرموده کورش نیز سفری به سوی مغرب کرده حتی بر لیدیا و پیرامون آن نیز مستولی شده و بار دیگر به سوی مشرق سفر کرده تا به مطلع آفتاب برسید، و در آنجا مردمی دید صحرانشین و وحشی که در بیابان ها زندگی می کردند. و نیز همین کورش سدی بنا کرده که به طوری که شواهد نشان می دهد سد بنا شده در تنگه داریال میان کوههای قفقاز و نزدیکی های شهر تفلیس است.
